Rudničkim stazama, Ostrvica, Mali Šturac, Srednji Šturac
Rudnik je najviša planina Šumadije (Cvijićev vrh, 1.132 mnv – stari naziv je bio Veliki Šturac,) i nalazi se u njenom zapadnom delu. Planina je dobila naziv zbog rude olova i cinka koje se i danas eksploatišu i predstavlja čvorište između slivova Zapadne Morave, Velike Morave i Kolubare. Rudnik je najsevernija vulkanska oblast u centralnoj Srbiji, a ostaci vulkanizma su primetni na pojedinim delovima i po karakteristikama stena.
Rudnik i rudnički kraj su takođe i čvorište istorije sa bogatim nasleđem svih epoha, danas velikim delom sakrivenom stoletnim šumama, rastinjem i zemljom.
Arheološko nalazište, praistorijski rudnik bakra – Prljuša se nalazi u zoni vrha Mali Šturac. Na nalazištu se površinski javljaju malahit, gorski kristal… Sirovine iz ovog Rudnika su koristili neolitski stanovnici centralnog Balkana za proizvodnju oruđa. Starost rudnika se procenjuje na oko 4.000 godina.
Brojni tragovi materijalne kulture dokazuju da je na Rudniku bilo veliko rimsko naselje. Rimljani su imali rudnike na ovoj planini, rudarske kolonije i hramove. Pored starih rudarskih
okana, pronađeni su ostaci rimskog hrama posvećenog boginji Majci zemlje – TERA MATRIS u zoni Velikog Šturca.
Rudnik je uz Novo Brdo i jedan od osnova ekonomske snage srpske srednjevekovne države sa velikom brojem kula osmatračnica i utvrđenja koja su štitila prilaz centralnom delu planine. Za vreme vladavine kralja Dragutina, na Rudniku je bila kovnica novca, a njegov dinar kovan na Rudniku, bio je prvi srpski dinar sa ćiriličnim natpisom. Za vreme vladavine despota Stefana Lazarevića i Đurađa Brankovića, ovo je bio istaknuti rudarski i trgovački centar države.
Padom Srbije pod tursku vlast, Rudnik postaje turska varoš i administrativno sedište. Za vreme austrijske vladavine (1718-1739) Rudnik ponovo oživljava, a Austrijanci počinju sa eksploatacijom rude.
U Prvom srpskom ustanku, Rudnik je postao prva oslobođena teritorija i prvi oslobođeni grad, čija ostatke (neznatne ostatke sakrivene šumom i zemljom) obilazimo preko lokaliteta Gradovi.
PROGRAM AKCIJE:
SUBOTA 07.06.2025. godine
07:00 – polazak iz Stare Pazove sa taksi stanice (“preko puta Laste”).
09:30 – početak akcije koja je podeljena na dva dela (pristupačna svim učesnicima), Ostrvica i odvojeno kružna staza na Rudniku (objašnjenje ispod):
Povratak u Staru Pazovu u večernjim satima do 21:00.
OPIS STAZE:
Ostrvica 758 mnv (razorena vulkanska kupa i srednjevekovna tvrđava): uspon na ovaj rudnički vrh i uživanje u pogledu na Šumadiju. Iskoristićemo priliku da prođemo osnovne planinarske pojmove u izradi čvorova, njihove namene, gelendera i sl.
Rudnik (kružna staza): polazak od spomenika Arseniju Lomi, preko lokaliteta „Gradovi“ – ostataka stare turske varoši i tvrđave idemo na vrhove Rudnika (imamo dve slične opcije), Srednji Šturac (1113 mnv) i Mali Šturac (1058 mnv), a zatim se preko lokaliteta „Prljuša“ – praistorijskog rudnika (gorski kristal) spuštamo u varoš Rudnik.
Akcija pored uživanja u prirodi, ima i edukativni karakter u oblasti osnovne planinarske obuke (osnovni čvorovi, sidrišta, gelenderi), ali i u oblasti bogate istorije rudničkog kraja (od praistorije do drugog svetskog rata).
OPREMA: Oprema – adekvatna obuća i garderoba prilagođena vremenskim uslovima i godišnjem dobu.
TROŠKOVI: Iznos kotizacije za minibus je 2.500 dinara. Mesto na akciji rezervišete uplatom celokupne kotizacije. U slučaju odustajanja potrebno je pronaći zamenu, u protivnom se kotizacija ne vraća.
NAPOMENA: Svaki učesnik učestvuje na sopstvenu odgovornost u skladu sa Pravilnikom o bezbednosti PSS-a. Organizator akcije zadržava pravo izmene programa u slučaju nepredviđenih okolnosti. Potrebno je da svi učesnici akcije budu u solidnoj psihofizičkoj kondiciji.
Vodič: Vladimir Beara; telefon: 064/4414-163 (SMS u bilo koje vreme, poziv radnim danom posle 16 č); E-Mail: vlada.beara@gmail.com
Budite slobodni da sve vaše utiske sa akcija u organizaciji PSD Stara Pazova, primedbe, sugestije i pohvale pošaljete na mail: utisci@psdstarapazova.com.